تنظیم شرایط محیطی -اقلیم های ایران

تنظیم شرایط محیطی

اقلیم های ایران

چکیده

درﭼﻬﺎر اﻗﻠﻴﻢ ﻛلی اﻳﺮان، ﻣﻌﻤﺎری ﺳنتی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب، ﮔﺮم و خشک، ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب و ﺳﺮد، از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻗﻠﻴﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺎﻳﺪاری ﺑﺮرسی ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻴﭙﻮﻟﻮژی ﺑﻨﺎ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرتی ﻣﺴﻜﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن، ﺣﺎکی از ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮی آن از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤیطی - اﻗﻠﻴمی و ﺣتی ﻓﺮﻫنگی اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎیب معماری ﺟﺪﻳﺪ در ﻫﺮ اﻗﻠﻴﻢ، از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻃﺮاحی ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻨﺎ و ﻋﺪم ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ را ﺑﺼﻮرت اﺟﻤﺎﻟﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ و در ا ﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی و اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ در ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻨﺎوری ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ . ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از روش ﻫﺎی ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای، اﺳﻨﺎدی و آﻣﺎری اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه اﺳﺖ

1.ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در اﻳﻦ اﻗﻠﻴﻢ ، ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﻴﻼن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ .

 1,1اﻗﻠﻴﻢ ﮔﻴﻼن

اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮ ﺑﺎران ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻤﺎﻟﻲ اﻳﺮان و دارای رﻃﻮﺑﺖ زﻳﺎد و ﻫﻮای ﮔﺮم در ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن اﺳـﺖ . از اﻳـﻦ رو « ﺑـﺎران ﻣﺪاوم و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ زﻳﺎد ، ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﻌﻤﺎری در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺖ ».

وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ _ روﺳﺘﺎﻳﻲ ﮔﻴﻼن

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ، اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﻫـﺎ از ﻧﻈـﺮ ﻧـﻮع ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺑـﺎد و ﻧـﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻧﺴﺒﺖ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺧﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ .

اﻟﻒ) ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ بنا:

 «ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﮔﻴﻼن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺪول ﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﺧﻄﻲ در اﻣﺘﺪاد ﺷـﺮق _ ﻏـﺮب و ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد » ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ . اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻣﻌﻤﺎری ﺑﺮوﻧﮕﺮا اﺳﺖ ﻛﻪ از وﻳﮋﮔﻲ ﻫـﺎی آن ، داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺼﺮی و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻓﻀﺎی ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ ، ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺣﻴﺎط و ﮔﺴﺘﺮش در ارﺗﻔـﺎع اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﮔﻴﻼن ﺷﺎﻫﺪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﻫﺎ در ﻓﻀﺎ ﻫﺎی ﺑﺎز ﺳﺒﺰ (ﮔﻴﺎﻫﻲ) ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .

ب) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺎ:

ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻧﻔﻮذ ﺑﺎران ﺑﻪداﺧﻞﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎد، ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺒﺪار ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻜﻲﻛﻒ زمین د رﻳـﻚ ﻳـﺎ دو ﻃﺮف ﺑﻨﺎ ﻛﻪ در ﺳﻤﺖ ﺑﺎد ﻗﺮار دارد ، اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ از ﻧﻔـﻮذ رﻃﻮﺑـﺖ از ﺳـﻄﺢ زﻣـﻴﻦ ﺑـﻪ داﺧﻞ ﺑﻨﺎ ، ﺳﻄﺢ آن ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻣﻴﻦ ﻗﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و در ﻓﻀﺎی ﺑﻴﻦ ﻛﻒ و زﻣـﻴﻦ ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﻮا ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﺒﺨﻴـﺮ رﻃﻮﺑـﺖ و ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻫﻮا ﺷﺪه ، ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻒ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺧﺸﻚ و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

ج) ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ:

 ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎی ﺑﺮﻧﺞ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻘﻒ ﻫﺎی ﺷﻴﺒﺪار اﺳﺖ. اﺳﻜﻠﺖ ﺑﻨﺎ و در واﻗﻊ اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن از ﭼﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ از آن در ﺑﺪﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭘﻮﺷﺶ ﻧﻬﺎﻳﻲ آن ﺑﺎ ﺧﺸﺖ اﺳﺖ و ﮔﻞ اﻧﺪود ﻣﻲ ﺷـﻮد و از ﻣﺼﺎﻟﺢ دﻳﮕﺮی ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻨﮓ، ﺧﺸﺖ و ﺳﻔﺎل ﻧﻴﺰ در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﺗﻤﺎﻣﺎً ﭼﻮﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳـﺖ. ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧـﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﻨﺎ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﺼﺎﻟﺢ از ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.

1,2وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ در ﮔﻴﻼن

اﻣﺮوزه دﻳﮕﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ و ﺳﻨﺘﻲ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و در ﻋﻮض ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزه ﻓﻠﺰی ﻳﺎ ﺑﺘﻨﻲ ، ﭘﻮﺷﺶ آﺟﺮی و ﺳﻘﻒ ﻫﺎی ﺷﻴﺒﺪار ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻫﻨﺮ ﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮوی ﻛﻮرﻛﻮراﻧـﻪ از ﻣﻌﻤـﺎری ﺑﻴﮕﺎﻧﮕـﺎن و ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻓﻀﺎﻫﺎی داﺧﻠﻲ ، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮاده، ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬـﺎی ﭘﻴـﺸﻴﻦ ﺑﻨﺎﻫـﺎ ﺷـﺪه و ﻫﻤـﻴﻦ ﻧﻜﺎت ﻣﻮﺟﺐ از دﺳﺖ دادن ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ منطقه ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺎم ﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺷـﻴﻮه ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﻌﻤﺎری ، ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ و اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژی ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﻳﺪ ( ﻳﺎﻓﺴﻴﻠﻲ ) ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ و ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ آن ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻮﻣﻲ اﺳﺖ.

 اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﮔﻴﻼن

ﺷﺎﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺤﻜﺎم و دوام و ﻧﻴﺎزﻫﺎی اﻣﺮوزی ﺳﺎﻛﻨﺎن ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ ﻧﺒﺎﺷـﺪ اﻣـﺎ ﻣـﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤﻴﺢ از اﺻﻮل ﻣﻌﻤﺎری و ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه آن، ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻮﻣﻲ ﻫﻤﭽـﻮن ﭼـﻮب و ( ﭘـﻴﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻛﺮدن ) و اﺟﺮای دﻗﻴﻖ آن در ﺑﻨﺎ و اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻬﺘﺮ، ﻋﻤﺮ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫـﺎ را اﻓـﺰاﻳﺶ داد ﺗـﺎ از اﻳـﻦ ﻃﺮﻳـﻖ اﺟـﺮای آن آﺳﺎن ﺗﺮ و ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد و ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاری ﺑﻨﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ. از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ، در ﭘﻮﺷﺶ بناﻫﺎ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎی ﻧﺒﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺟﺎی ﺳﻔﺎل ﻣﻲ ﺗﻮان دوام و اﺳﺘﺤﻜﺎم آن ﻫﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮد. ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﭘﺎﻳﺪاری ﻣﺤﻴﻂ و اﻳﺠﺎد ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﭘﺎﻳﺪار، ﻣﺆﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

2. ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ

در ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻌﻤﺎری اﻳﻦ ﻧﻮع اﻗﻠﻴﻢ ﻣﻴﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎری مسکن ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻓـﻼت ﻣﺮﻛـﺰی اﻳـﺮان اﺷـﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ دارای ﻣﻌﻤﺎری درون ﮔﺮا و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع اﻗﻠﻴﻢ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﻜﻦ ﻳﺰد ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از ﻣﻌﻤﺎری درون ﮔﺮا اﺳﺖ، ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.

2,1 اﻗﻠﻴﻢ ﻳﺰد

وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی اﻗﻠﻴﻤﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ «ﺧﺸﻜﻲ، ﻛﻢ آﺑﻲ، ﮔﺮﻣﺎ ی ﺷﺪﻳﺪ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن» ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻃﻮﻓﺎن ﻫﺎی ﺷﻦ در ﺑﺮﺧـﻲ از ﻣﻮاﻗﻊ ﺳﺎل و وزش ﺑﺎد در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ، و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ «سرﻣﺎی ﺷﺪﻳﺪ در زﻣﺴﺘﺎن» اﺳﺖ.

وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﻳﺰد

اﻟﻒ) ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻨﺎ:

 ﺷﺎﺧﺺ اﺻﻠﻲ ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﻳﺰد، درون ﮔﺮاﻳﻲ آن اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻌﻤﺎری دارای ﺣﻴﺎط ﻣﺮﻛـﺰ ی اﺳـﺖ و اﺗـﺎق ﻫـﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﭼﻬﺎر ﺳﻤﺖ آن واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻓﻀﺎی داﺧﻠﻲ، در ﮔﻮﺷﻪ ای از ﺑﻨﺎ ﺑﺎدﮔﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻓﺮم ﺣﻴﺎط ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﻮدال ﺑﺎﻏﭽﻪ (در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻣﺴﻄﺢ) اﺳﺖ. در واﻗﻊ ﮔﻮدال ﺑﺎﻏﭽـﻪ ﻓـﻀﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛﻪ در اﻃﺮاف آن اﺗﺎق ﻫﺎی زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد، و ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻓﻀﺎ ﻫﺎی ﺧﻨﻚ در اﺗﺎق ﻫـﺎی زﻳـﺮﻳﻦ ﺑﻮﺟـﻮد ﻣﻲ آورد و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﺻـﺤﻴﺢ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد و ﻧﻴـﺎزی ﺑـﻪ دﺳـﺘﮕﺎه ﻫـﺎی ﺧﻨـﻚ ﻛﻨﻨـﺪه ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ.

ب) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ:

 در اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮم و خشک ﻫﻤﭽﻮن ﻳﺰد ﻛﻪ داری ﻃﻮﻓﺎن ﻫﺎی ﺷﺪﻳﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﻦ و ﮔﺮﻣـﺎی زﻳـﺎد در ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن و ﺳـﺮﻣﺎی ﺷﺪﻳﺪ در زﻣﺴﺘﺎن اﺳﺖ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺿﺮورت ﺑﻴﺸﺘﺮی ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در اﻳـﻦ اﻗﻠﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮم ﭘﻼن ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﻮح ﻛﻤﺘﺮی در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺿـﻴﺢ داده ﺷـﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺑﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن و ﺳﺮﻣﺎی زﻳﺎد زﻣﺴﺘﺎن، ﺟﻬﺖ ﻗﺮار گیری ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺗـﺎ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان اﻧﺮژی را در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﺳـﺘﻔﺎده از ﺑﺎدﻫـﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﻣﻌﻤﺎران ﮔﺬﺷﺘﻪ از بادگیراﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻴﻮه، ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮای ﻣﻄﺒﻮع را ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗـﺎق ﻫـﺎ اﻧﺘﻘـﺎل دﻫﻨﺪ و ﻫﻮای ﮔﺮم و آﻟﻮده ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد. درواﻗﻊ ﺑﺎدﮔﻴﺮ ﻛﺎر ﻣﻜﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣـﻲ داده اﺳـﺖ اﺟـﺮای ﺑـﺎدﮔﻴﺮ در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اوﺿﺎع ﺟﻮی ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺖ وزش ﺑﺎد متفاوت اﺳﺖ. ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜﺎل در ﻳﺰد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وزش ﺑﺎد در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑـﺎدﮔﻴﺮی ﭼﻬـﺎر ﻃﺮﻓـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﻣﻌﻤـﻮﻻً دارای ارﺗﻔـﺎع زﻳﺎدی اﺳﺖ. ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﻜﻦ در ﻳﺰد ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﻮده ﺗﺎ از اﻧﺮژی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﻮا و ﻧـﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺑـﻪ ﻃﺮز ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻬﻴﻨﻪ ای اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .

ج) ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ:

در اﻳﻦ اقلیم ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﮔﺮﻣـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺮاوان داﺷـﺘﻪ، واز ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺣﺮارﺗﻲ زﻳﺎدی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺑﻨﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﮔﻞ و ﻣﺸﺘﻘﺎت آن اﺳـﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺳﻨﮓ ﻳﺎ ﭼﻮب در ﺑﻨﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد آن را ﺑﺎ ﺧﺎک و ﮔﻞ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧـﻮع ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺑـﺎ آب و ﻫﻮای ﺧﺸﻚ ﻳﺰد ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻧﺪارد. ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻞ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز، از ﺧﺎک ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ ﭘﺲ از ﮔﻮد ﺑـﺮداری زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ محلی، ﻣﺼﺮف اﻧـﺮژی ﻛـﺎﻫﺶ ﻳﺎبد. ﻧﻜﺘـﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ دﻳﮕﺮ در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻨﺎ، ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺿﺨﺎﻣﺖ دﻳﻮارﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺎﺑﺶ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﺪ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رﻧﮓ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه در ﺑﻨـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ روﺷـﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدی از اﻧﺮژی ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻧﻤﺎﻳﺪ، رﻧﮓ روﺷﻦ ﺧﺎک ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻧﮓ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ اﺳﺖ .

2,2وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺰد

ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﻛﻨﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﻤﺎری آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ای، ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮر ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪی ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤـﻲ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ. ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی ردﻳﻔﻲ ﻛﻪ از ﺑﺘﻦ، آﻫﻦ و آﺟﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﺎ ﺣﻴﺎط ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻛﻮﺗـﺎه ﺑـﻮدن دﻳﻮارﻫﺎﻳﺸﺎن، از ﻳﻚ ﺳﻮ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺑﻨﺎ ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ وزش ﺑﺎد ﺷـﺪﻳﺪ و ﻧـﻮر زﻳـﺎد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﺪ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎ ﻣﺴﺎﻋﺪی ﺑﺮای ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد، از ﺳﻮی دﻳﮕـﺮ اﺳـﺘﻔﺎده از دﻳﻮ ارﻫـﺎ و ﺳﻘﻒ ﻫﺎی ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﻢ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺎص اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﻲ ﻧـﺪارد و اﺳـﺘﻔﺎده از ﻗﻴـﺮ ﺳـﻴﺎه رﻧﮓ روی ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻴﺮﮔﻲ رﻧﮓ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ در ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن و ﺑـﻪ ﺟﻬـﺖ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎم ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎ در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن در داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮ د و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳـﺘﻔﺎده از وﺳـﺎﻳﻞ ﮔـﺮم ﻛﻨﻨـﺪه ﺑـﺎ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی ﻓﺴﻴﻠﻲ و دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ای ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﻣﺎی ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻀﺎﻫﺎی داﺧﻠﻲ در ﻓـﺼﻮل ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .

3. ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب

در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻌﻤﺎری اﻳﻦ اﻗﻠﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﻄﻪ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺟﻨﻮب اﻳﺮان را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎن ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎری اﻳـﻦ اﻗﻠﻴﻢ ﺣﻠﻘﻪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ دو ﻧﻮع ﻣﻌﻤﺎری دروﻧﮕﺮای ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ و ﻣﻌﻤﺎری ﺑﺮوﻧﮕﺮای ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃـﻮب اﺳﺖ و دارای وﻳﮋﮔﻲهای ﻣﻌﻤﺎری ﻫﺎی دروﻧﮕﺮا و ﺑﺮوﻧﮕﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮأﻣﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

3،1 اﻗﻠﻴﻢ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس

ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻛﻠﻲ اﻗﻠﻴﻢ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ دارای ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮم ورﻃﻮﺑﺘﻲ زﻳﺎد و داﺋﻤﻲ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺼﻮل اﺳﺖ. ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در اﻳﻦ اﻗﻠﻴﻢ اختلاف اﻧﺪک درﺟﻪ ﺣﺮارت روز و ﺷﺐ اﺳﺖ.

اﻟﻒ) ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻨﺎ:

 ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ اﻳﻦ اﻗﻠﻴﻢ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از ﻣﻌﻤﺎری دروﻧﮕﺮا و ﺑﺮوﻧﮕﺮاﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎبله ﺑﺎ ﮔﺮﻣـﺎ و اﻳﺠـﺎد ﺟﺮﻳـﺎن ﻣﻄﺒـﻮع ﻫﻮا در ﻓﻀﺎﻫﺎی داﺧﻠﻲ، ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻮان ﻫﺎی ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪه ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ در ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﻳﺠـﺎد ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮای داﺧﻠﻲ در اﺗﺎق ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.

ب) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺎ:

اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻄﻠﻮب از ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺨﺖ اﻳﻦ اﻗﻠﻴﻢ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑر اﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺟﺎﻧـﺐ درﻳـﺎ در ﺟﻬﺖ وزش ﺑﺎد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از ﻫﺮ وزش ﻧﺴﻴﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ. از اﻳﻦ رو ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎی داﺧﻠﻲ و روزﻧـﻪ ﻫـﺎی ﺧـﺎرﺟﻲ ( رو ﺑﻪ ﮔﺬر ﻫﺎ ) ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا، ﻫﻤﻮاره وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﺑﺎدﮔﻴﺮﻫـﺎی ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ( ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ) ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻃﺮﻓﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد از ﺟﺎﻧﺐ درﻳﺎ ( ﺑـﺎد ﺷـﻤﺎﻟﻲ ) ﺑـﻪ ﻓـﺼﺎﻫﺎی داﺧﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.

ج) ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ:

در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺑﻮﻣﻲ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه، در دﻳﻮارﻫـﺎ ﺳـﻨﮓ، ﺧـﺸﺖ ﻳـﺎ آﺟـﺮ اﺳـﺖ و ﭘﻮﺷـﺶ ﺳﻘﻒ ﻧﻴﺰ از ﺗﻴﺮ ﭼﻮﺑﻲ، ﺣﺼﻴﺮ ﺧﺮﻣﺎ و ﻛﺎﻫﮕﻞ اﺳﺖ. ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺠﺎد ﻋـﺎﻳﻖ ﺣﺮارﺗـﻲ و رﻃـﻮﺑﺘﻲ در ﺳﻘﻒ ﺑﻨﺎ، ﺳﻄﺢ ورﻗﻪ ﻫﺎی ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﺧﺎک رس ﻣﺮﻃﻮب و دو ﻻﻳﻪ ﻛﺎﻫﮕﻞ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻗـﺸﺮﻫﺎی ﻳﻜﺪﺳﺖ و ﻫﻤﮕﻨﻲ ﺑﺮ روی ﭼﻮب ﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ.

 وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻨﺪر ﻋﺒﺎس

ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب و ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ ﺗﻮﺿـﻴﺢ داده ﺷـﺪ، در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻣﺪرن ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺪرن را ﺷـﺎﻣﻞ ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد ﺑﻠﻜـﻪ ﻣﻌﻤـﺎری ﺑـﻪ اﻧﺤﻄﺎط رﻓﺘﻪ و رو ﺑﻪ زواﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺮه ﺑﻨﺎﻫﺎ و در ﻛﻞ ﭼﻬﺮه ﺷﻬﺮﻫﺎ را ﻣﺨﺪوش ﺳﺎﺧﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژی ﻫﺎی ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺧﺴﺎرات ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﻳﺮی را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ .

4. ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮد

در ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع اﻗﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﻜﻦ در ﺗﺒﺮﻳﺰ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ، ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻓـﺮم ﻣﻌﻤـﺎر ی اﻳـﻦ ﻧﻮع اﻗﻠﻴﻢ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﻌﻤﺎری دروﻧﮕﺮای ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم و ﺧﺸﻚ اﺳﺖ. اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻻزﻣﻪ آب و ﻫـﻮای ﺳـﺮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .

4،1 اﻗﻠﻴﻢ ﺗﺒﺮﻳﺰ

آب وﻫﻮای ﺗﺒﺮﻳﺰ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮد و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲﮔﺮم و خشک ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﻮد. ﺑﺮ ﻃﺒـﻖ اﻳـﻦ اﻗﻠـﻴﻢ، ﺑﻨـﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺷﻜﻞ گیرد ﻛﻪ در زﻣﺴﺘﺎن ﺟﺬب ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ آن و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺟﺬب ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺣـﺮارت را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

4,2وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺑﻮﻣﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ

اﻟﻒ) ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻨﺎ:

در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺟﻨﻮﺑﻲ اﺳﺖ. ﺑﺮای ﺣﻔﺎﻇﺖ اﺗﺎق ﻫﺎ از ﺳﺮﻣﺎی زﻣﺴﺘﺎن ﺗﻤﺎم ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻳﻌﻨﻲ از دو ﭘﻨﺠﺮه ﻛﻪ ﭘﻨﺠﺮه داﺧﻠﻲ رو ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗﺎق و دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ ﺧـﺎرج ﺑـﺎز ﻣـﻲ ﺷﻮد.

ب) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ:

ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﺑﻨﺎﻫﺎ در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺴﺘﺎن از ﺣـﺪاﻛﺜﺮ و در ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن از ﺣﺪاﻗﻞ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد. از اﻳﻦ رو ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﺑﻨﺎ، دﻳﻮارﻫﺎی ﻃﻮیل و ﺑﺎز ﺷﻮﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﻗﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﮔﺮﻣﺎ در زﻣﺴﺘﺎن ﭘﻨﺠﺮه ﻫﺎ دو ﺟﺪاره اﺳـﺖ. ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻫﻤـﻴﻦ ﺳـﺮﻣﺎی زﻳـﺎد ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﻮا در ﻣـﺴﻜﻦ ﺿﺮوری ﻧﻴﺴﺖ، وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎی ﺷﻤﺎﻟﻲ، ﭘﻨﺠﺮه ﻳﺎ ارﺳﻲ ﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻗﺮار دارﻧﺪ، ﺗـﺎ ﻧﻮر ﺑﻴﺸﺘﺮی وارد ﺑﻨﺎ ﺷﻮد.

ج) ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ:

در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻣﺎی زﻳﺎ ، دﻳﻮارﻫﺎ ﺿﺨﻴﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از آﺟﺮ و ﺧﺸﺖ و ﭘﺸﺖ بام ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎ ﻛﺎﻫﮕـﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.

 4,3 وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺒﺮﻳﺰ

ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻋﺪم ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ و ﻣﺤﻴﻄﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮد روﺑﺮوﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی از اﻳﻦ ﺑﺤﺚ و ﻋﺪم ﺗﻜﺮار ﻣﻄﺎﻟﺐ در ﻣﺒﺤﺚ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﺑﻪ آن اﺷﺎر ه ﺧـﻮاﻫﻴﻢ ﻛـﺮد، اﻣـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را اذﻋﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎری ﺳﻨﺘﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻧﻴﺰ در ﺟﻬﺖ ﭘﺎﻳﺪاری اﺳﺖ.

5. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮ :

در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ سعی ﺷﺪ ﺗﺎ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎی اﻳﺮان در ﭼﻬﺎر اﻗﻠﻴﻢ ﻣﻌﺘﺪل و ﻣﺮﻃﻮب، ﮔﺮم و ﺧـﺸﻚ، ﮔـﺮم و ﻣﺮﻃﻮب و ﺳﺮد ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻤﺎری ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژی و ﭘﺎﻳﺪاری ﻣﺤﻴﻂ اﺷﺎره ﺷﻮد. در ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻨﺎﻫﺎی ﺑﻮﻣﻲ، اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از اﻧﺮژی ﻫﺎی ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا، ﻧﻮر، ﺧﻮرﺷـﻴﺪ و ... درﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺗﻤﺎم ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻌﻲﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳـﺎﺧﺖ، ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔـﻲ را ﺑـﺮ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ در ﻣﻌﻤﺎری ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺶاز ﺣﺪ از اﻧـرژیﻫـﺎی ﻏﻴـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﺠﺪﻳـﺪ ( ﻓﺴﻴﻠﻲ ) اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ آن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ آن ﻫﺎ و ﻃﺮاﺣﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻨﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﺋﻞ ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه و ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ اﺳﺖ. از اﻳﻨﺮو ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤﻴﺢ از ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺑـﻮﻣﻲ و ﺗﻠﻔﻴـﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز و ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی ار ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻛﺎرآﻣﺪ در اﻣﺮ اﻧﺮژی ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻧﺮژی ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻫﻤﭽﻮن اﻧﺮژی ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﺑﺎد ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﻳﺶ و ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ و ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﺳـﺘﻔﺎده را ﺑـﺮد ﻛـﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻜﺎری ﻣﻴﺎن ﻣﻌﻤﺎران و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﻣﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی از ﻓﻨﺎورﻳﻬﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗـﻮان ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺪرن ﻫﻤﺨﻮان ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد.

با تشکر از استاد محترم :مهندس بحیرایی

دانشجو :محمد روشن رای

 

The End

Thank you for your attention

Mohamad1371.blog.ir